Đã từ lâu rồi định viết lại một số kinh nghiệm để lại cho con cháu. Tưởng nhàn rỗi nhưng chẳng khi nào rỗi. Bệnh xương khớp hành hạ. Lại mắc bệnh thơ ca. Ngồi vào máy là nào thơ nào trả lời bạn đọc, chưa xong việc đã đau nhừ tử cả xương khớp. Thế là thôi ko viết được nữa.
Độ này ốm đau nhiều. Mà cũng bệnh tật nhiều rồi tuổi cũng 69 gọi là 70 rồi bao giờ mới viết được đây. Quyết tâm! quyết tâm!
Đầu tiên ta cần phải nói với các con.
Theo thói thường bệnh tật đã có bác sỹ. Khoa học mỗi ngày một tiến bộ, chi phải lo nhiều cho mệt. Đúng thế, bác sỹ vẫn luôn đúng. Theo bác sỹ là tất nhiên.
Nhưng có những bài thuốc dân gian rất đơn giản mà bác sỹ lại ko biết, cái đó ta ko giải thích được. Ta chỉ có thể nói. Trên đời này bác sỹ có hàng vạn bác sỹ cũng có hàng vạn thứ thuốc để chữa cho cái bệnh đó. Mỗi bác sỹ học theo chuyên môn của mình họ theo một phác đồ điều trị chỉ có khoảng 100 bài thuốc thôi. Nhưng có bài thuốc thứ 1001 đó nó nằm trong dân gian mà bác sỹ ko biết. Cũng có thể bác sỹ mình đến chữa họ ko biết mà bác sỹ khác lại biết. Vì vậy trong chữa bệnh có câu. ( GẶP THẦY GẶP THUỐC).
Nói như thế để con cháu hiểu rằng đừng quá tin vào một ông bác sỹ, mà phải là người bệnh thông minh. Phải tự chữa bệnh cho mình. Phải lắng nghe cơ thể mình. Thiết nghĩ một ông bác sỹ khám bệnh một ngày có đến mấy trăm bệnh nhân vào khám họ chỉ tiếp bệnh nhân lâu nhất là 20 phút. Họ ko thể hiểu hết bệnh tình của mình. Mặc dù họ có rất nhiều phương tiện hỗ trợ. Có một loạt kết quả chiếu chụp rồi họ cho một đơn thuốc điều trị giống hệt hàng nghìn bệnh nhân như nhau. Bác sỹ kê đơn theo nhà phân phối dược phẩm. Có người khỏi và có người ko khỏi và tốn rất nhiều tiền.
1 年未満の退去家賃 1ヶ月 Move-out rent for less than 1 year 1 month. Tiền thuê chuyển đi nếu dưới 1 năm 1 tháng.
Canh更新Tân
Bộ部屋Ốc：Tự自 Động動 Canh更 Tân新 円/ 2 Niên年毎Mỗi
Bảo保証Chứng：円/ 年毎
Bảo保険Hiểm：20,000円/ 2 Niên年毎Mỗi
Thối退 Khứ去 Thời時
故意過失のみ実費精算 Only intentional negligence is settled Chỉ sơ suất cố ý mới được giải quyết
クリーニング代 Cleaning fee Phí sửa nhà：円（税別）
Phu敷引Dẫn： ヶ月
※契約日は確認中。* The contract date is being confirmed. * Ngày hợp đồng đang được xác nhận.
※家財保険についは法人様で加入されていらっしゃるを使用の場合はお申しつけ下さい。* Please let us know if you are using a corporation that has household insurance. * Vui lòng cho chúng tôi biết nếu bạn đang sử dụng một công ty có bảo hiểm hộ gia đình.
株式会社 三好不動産 吉塚店 TEL 092-611-1000 FAX 092-612-0011 担当者名 小林正典
仲介手数料に関して：当社は貸主より受領しておらず借主側より1ヶ月分（税別）を受領しております。Regarding brokerage fees: We have not received from the lender but have received one month's worth (excluding tax) from the borrower. Về phí môi giới: Chúng tôi chưa nhận từ bên cho thuê nhưng đã nhận từ bên thuê trị giá một tháng (chưa bao gồm thuế).
Cực chẳng đã tôi mới đưa tấm hình này lên minh họa cho bài viết của mình. Và tất nhiên chính tay tôi đã che đi những chỗ cần che.Ngày nay trên FB không thiếu gì những tấm hình như thế này, những khoảnh khắc hớ hênh, vô ý của ai đó bị ghi hình lại và tung lên mạng. Và người ta vô tư chia sẻ những tấm hình này cùng những lời bình từ đùa cợt, châm biếm đến ác ý, xuyên tạc, hoặc thậm chí là xúc phạm.
Không khó để bắt gặp những hình ảnh loại này đăng nhan nhản trên tường cả ngững người có tiếng học thức, hiểu biết, đạo đức. Từ hình một người phụ nữ hớ hênh cái ngã ba người ta biến tấu nó thành cái logo của hãng Vin.f.a.st. Trong vòng 1 ngày mà FB ngập tràn hình ảnh chị phụ nữ vô ý, vô tứ đó. Rồi từ sự “bưng bô” cho hãng xe của anh Vượn của một cô MC hải ngoại người ta lục đâu ra tấm hình cô đang múa trong tư thế để lộ cái ngã ba rồi lấy đó làm đề tài nhục mạ cô ấy. Từ người nổi tiếng cho đến vô danh tiểu tốt lỡ xui xẻo mà để “lộ hàng” là coi như thiên hạ có phim hài xem miễn phí. Những tấm hình oan nghiệt đó trở thành đề tài cho thiên hạ đàm tiếu, mạ lị và thói đời tam sao thì thất bổn, người ta còn thêu dệt lên đó bao nhiêu huyền thoại nữa. Và tất nhiên huyền thoại nào cũng bất lợi cho nạn nhân hết.
Gần đây nhất là vụ Cô Tô. Tâm lí dân Việt nam ghét lãnh đạo và cán bộ nên hễ nghe cán bộ ngã ngựa hay xộ khám là vui mừng. Nhưng chuyện gì cũng phải xét ở góc độ công tâm. Mình có chui gầm giường khách sạn đâu mà biết ông hiếp hay bà dâng, ông ham hay bà gài. Vậy mà phán như đúng rồi. Hình ảnh vốn là tài sản riêng và còn thuộc phạm trù sĩ diện, nhân phẩm của một người bỗng bị dân mạng khai thác triệt để rồi chia sẻ với những lời bình không còn gì khốn nạn hơn. Nào là điếu cày, ngọt nước, bưởi to, thổi kèn… Bẩn thỉu và kinh tởm vô tận cùng!
Thay vì, trong những tình huống khó coi như vậy, nếu là phụ nữ với nhau thì nói nhẹ vào tai, nếu là nam thì nhờ một người phụ nữ gần đó nói để cô ta chỉnh đốn lại trang phục thì người ta chọn cách nhanh tay lấy điện thoại ra ghi lại những hình ảnh đáng xấu hổ của nạn nhân rồi lấy đó làm trò tiêu khiển. Trong cuộc sống hằng ngày ai chả có lúc hớ hênh. Và những tình cảnh này cần sự cảm thông và nhắc nhở từ những người xung quanh để sự việc không đi quá xa. Nhưng có những kẻ lại tận dụng sự hớ hênh đó để cười cho hả hê, để chửi cho sướng miệng, để lên mặt dạy đời, để thể hiện cái sự đạo đức sáng ngời của mình. Và trong cái sự thể hiện ấy người ta đọc được sự khả ố ẩn dấu bên trong lớp áo đạo mạo, sự dâm dật ẩn trong vẻ ngoài đứng đắn và ẩn ức tình dục bị kềm tỏa lâu này bởi bộ mặt trét tám chục lớp keo có tên đạo đức.
Ở xã hội phương Tây nơi mà bị các vị cho là đời sống buông thả, thiếu văn hóa, tình dục thoáng thì những hình ảnh thế này chỉ được coi là những phút giây sơ suất không đáng lưu lại. Nhưng ở một xã hội với truyền thống 4000 năm văn hiến, cùng nền văn minh Á Đông sâu sắc, và truyền thống tương thân tương ái (theo như cái mồm các vị hay ra rả) thì quý vị chẳng khác gì những con hổ đói chỉ chờ miếng mồi là những tấm hình dung tục kia để làm lẽ sống.
Con lại đến sợ cái văn hóa của các vị quá cơ, cái thứ văn hóa thọc mạn sườn, cái thứ văn hóa đánh dưới thắt lưng, cái thứ văn hóa đánh kẻ ngã ngựa mà con xin gọi bằng ngôn ngữ dân dã là văn hóa dòm L.
“Tôi yêu tiếng nước tôi”… mà tôi sai chính tả quá trời người ơi!
Bài bình luận của Chính Đệ 2021-12-03
Có một câu comment (nhận xét) kinh điển của thời đại này rất hay được dùng trên các mạng xã hội tiếng Việt.
Đó là: “Trình độ đọc hiểu có vấn đề hả?”, thường được viết giản lược là “Đọc hiểu có vấn đề?”
Ý nghĩa của nó thì khỏi cần giải thích nữa. Người được hỏi câu hỏi tu từ này đã hiểu sai/hiểu nhầm/hiểu lệch lạc văn bản nào đó đang được nhắc đến.
Có vài lần tôi lâm vào những hoàn cảnh rất bối rối
Chuyện A: Trên mạng xã hội, chúng tôi đang bàn về tình cảnh một cô gái trẻ chấp nhận kết hôn với người chồng ngoại quốc rất già và rất yếu để lấy tiền xây nhà, trả nợ và lo sinh kế cho cha mẹ. Tấm ảnh hai người đứng bên nhau trông xót xa vì sự chênh lệch quá ghê gớm: người chồng tóc râu bạc trắng, lưng còng, mặt xếp nếp, lụ khụ trong bộ vest chú rể cài hoa hồng bên cạnh cô vợ mười tám non tơ như một trái cây vừa chớm chín.
Tôi bình luận:
“Cười ra nước mắt!”
Rất nhanh, một người tôi mới quen phản ứng dữ dội. Anh viết đại khái: “Tôi không ngờ chị nhẫn tâm đến như vậy, chị chẳng có chút xúc động và thông cảm nào của một con người bình thường, tôi cứ tưởng chị nhân hậu chứ, tôi rất thất vọng về chị”.
Bụp-anh ta block tôi luôn.
Chuyện B: Có một người chụp ảnh động vật rất đẹp. Tôi may mắn gặp anh trong một buổi cà phê cùng với nhiều người khác và chúng tôi đã kết bạn face book với nhau. Người này hay post những tấm ảnh ưng ý lên trang cá nhân và tôi rất thích xem.
Lần kia, anh chàng post một tấm ảnh chụp một con chim hiếm hoi. Tấm ảnh pha trộn kỳ lạ giữa bộ lông nhiều sắc độ sẫm và sáng của con chim và nền rừng với nhiều tầng lá tối xung quanh, tạo nên một cảm giác trong tôi không thể gọi là gì khác
Tôi viết bình luận dưới tấm ảnh: “Tấm ảnh thật ma mị”. Để bày tỏ ý mình rõ hơn, tôi đã “like” tấm ảnh.
Nhưng chủ nhân vô cùng giận dữ: “Chị nhận xét thật ác ý. Tôi không hiểu tại sao chị dùng từ nặng nề như vậy”.
Anh này không block tôi, chỉ unfriend thôi.
Cả hai lần tôi đều ngơ ngác như bò đội nón.
Cười ra nước mắt là trạng thái cảm xúc cao độ diễn tả sự đau lòng trước một nghịch cảnh trớ trêu quá đến nỗi người ta không thể khóc như bình thường. Cái cười ấy là cười gượng gạo, là hình thái méo mó của tiếng khóc khô không lệ.
Người bạn kia đã hiểu nhầm câu tôi viết “Cười ra nước mắt” thành “Cười chảy nước mắt”, và kết luận tôi nhẫn tâm cười cợt trước nỗi ê chề của cô dâu Việt Nam trẻ tuổi kia.
Người thứ hai hiểu lầm từ ma mị thành “ma quái” và biến lời khen tối đa của tôi thành câu chê bai trắng trợn.
Cả hai đều không cho tôi cơ hội giải thích, và tôi-vốn chảnh chó-cũng nghĩ chả tội quái gì phải giải thích. Câu chữ vẫn nguyên đấy trên mạng, muốn hiểu đúng chỉ cần đọc lại, giở từ điển ra là xong. Thái độ bộp chộp vội vã của họ khiến tôi không muốn làm rõ để giữ họ lại như những người bạn.
Tự dưng hôm nay nhớ mấy cái chuyện đã rất lâu này là vì hôm qua Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã đề xuất một ý tưởng rất hay, là thành lập Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài.
Ngày Tôn vinh tiếng Việt
Mục đích là khuyến khích, cổ vũ người Việt Nam ở nước ngoài học tập và giữ gìn tiếng Việt.
Ông Phạm Quang Hiệu, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao đồng thời là Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài nói: Tiếng Việt vừa là cầu nối, vừa là phương tiện để lan tỏa các giá trị văn hóa dân tộc, do đó việc giữ gìn và phát huy nó là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng.
Nhưng tôi nghĩ nhiệm vụ này trước nhất nên được trao cho chính những người Việt đang sống trong nước.
Lý do đầu tiên: khả năng tiếng Việt của rất nhiều người Việt hiện tại ở trong nước là một thảm họa.
Dưới đây là những lỗi thường gặp ở bất cứ giai tầng nào (mức độ có khác biệt), từ sơ đẳng đến cao:
-Sai chính tả: người Bắc thường sai phụ âm đầu. Tờ báo Hà Nội Mới ngày 07.9.2013 thuật về hiện tượng sai chính tả phổ biến: “Biển hiệu quán ăn, nhà hàng ghi dòng chữ "cơm xuất", "cháo chai", "sôi thịt". Biển báo trên các tuyến đường có khi là "cấm hàng dong", "cấm giẽ trái"….
Người Trung thường sai dấu và nguyên âm giữa, người Nam thường sai phụ âm cuối.
-Sai ngữ pháp, không hiểu ý nghĩa, không biết cách dùng viết hoa-viết thường, từ loại, các loại câu, dấu chấm câu. Nhiều người không phân biệt được câu kể với câu hỏi và luôn luôn dùng dấu hỏi ở cuối câu kể, trong khi phải dùng dấu chấm.
Ví dụ: Em hỏi anh hôm nay đi đâu.
Nhiều người viết sai thành Em hỏi anh hôm nay đi đâu?
Đây là câu kể, diễn tả nội dung chính là người vợ hỏi người chồng về nơi anh ta đi. Nếu là câu hỏi (nội dung chính là “anh đi đâu” thì phải viết: Em hỏi anh, hôm nay (anh) đi đâu? Ví dụ rõ hơn: Rất nhiều người chất vấn WHO nguồn gốc của vi-rút gây bệnh COVID-19 là từ đâu.
Câu này là câu kể, phải dùng dấu chấm cuối câu. Nếu viết “Rất nhiều người chất vấn WHO nguồn gốc của virus gây bệnh COVID-19 là từ đâu?” thì sai ngữ pháp.
Ví dụ thứ ba: Một người viết: Em cảm ơn Anh và Anh Em đã giúp đỡ em rất nhiều trong thời gian qua.
“Anh”, “anh em” ở đây đều là đại từ nhân xưng ngôi thứ hai, là you trong tiếng Anh, nị trong tiếng Hoa chứ không phải tên riêng, nhưng người viết nghĩ cứ viết hoa lên tức là bày tỏ tôn trọng. Cho nên nếu hiểu đúng ngữ pháp thì câu này có nghĩa người viết đang cảm ơn một người tên là Anh và một người tên là Anh Em. Viết đúng thì những từ này không cần viết hoa.
-Không hiểu được hoặc không hiểu đúng ngữ nghĩa của từ.
-Không đủ vốn từ để diễn đạt điều muốn nói. Hệ quả của nó là sính từ ngoại mới du nhập. Ví dụ từ khi dòng ngôn tình Trung Quốc du nhập thì từ “sinh nhật” (ngày sinh, birthday) biến mất. Đâu đâu cũng “sinh thần”, tôi nghe cảm thấy như ăn mắm tôm với phô mai vậy. Cảm tưởng như dân ta giống như ngọn cỏ, gió đùa đến đâu ngả nghiêng đến đấy. Khi phong trào tiếng Anh mạnh mẽ trở lại, người ta chôn quách luôn từ “thủ công” vốn có từ hàng ngàn đời và ai cũng hiểu, chuyển sang gọi “handmade”. Thậm chí có tờ báo non tiếng Việt đến nỗi dịch ngược trở lại “handmade” là “làm bằng tay”- túi xách làm bằng tay, áo quần làm bằng tay. Ấy quý vị độc giả có thấy chỗ này người ta làm hàng hóa không phải bằng tay mà bằng chân hay bằng mông xin gọi điện cho chúng tôi để bổ sung vốn từ cho khỏi lạc hậu nhé!
-Không thuộc/sử dụng được một số tối thiểu về vốn văn học dân gian như ca dao, tục ngữ, thành ngữ…
-Chính trị hóa việc dùng tiếng Việt: Chuyện này thường gặp ở cộng đồng Việt kiều trí thức lớn tuổi sống ở Mỹ hoặc các nước đồng minh Mỹ.
Biến động ghê gớm của cả đời người kèm với những ký ức kinh hoàng đã khiến ngôn ngữ của cuộc sống cũ đối với họ không còn là phương tiện giao tiếp và diễn đạt thông thường mà trở thành một biểu tượng cho sự bất khuất quyết không sống chung với “Việt cộng”. Giữ chắc những từ ngữ cũ, cách nói cũ, với họ có nghĩa là Sài Gòn, Việt Nam Cộng hòa vẫn còn đó, cuộc sống và vị trí một thời của họ vẫn còn đó. Nó giống như chiếc vòng bảo vệ mà Tôn Ngộ Không vẽ ra trên đất, gây ảo tưởng một thành quách an toàn gồm toàn những người cùng đẳng cấp, cùng chí hướng. Nó giúp họ phân loại và đuổi ra vòng tròn đó những thành viên khác biệt (khác biệt ở đây chỉ có một nghĩa là thân Việt cộng!).
Vậy là các ông bà cô chú ấy kiên quyết dùng “trương mục” thay cho “tài khoản”, “phi trường” thay cho “sân bay”, “túc cầu” thay cho “bóng đá”, “vũ cầu” thay cho “cầu lông” (tôi đọc được một bình luận của một người thuộc nhóm này rằng chữ vũ cầu nghe thanh tao làm sao, còn cầu lông nghe rừng rú mọi rợ, cái gì mà lông lông ghê vậy). Hoa nhài cũng không được, phải là hoa lài (của đáng tội, giọng Nam gọi lài nhưng miền Bắc gọi nhài. Các cô bác này đồng nhất miền Bắc với “Cộng sản”, nên ghét lây cả những từ được phát âm với giọng Bắc!).
Những từ mới được dùng nhiều theo những nghĩa vui vui sau này như “hoành tráng” (bữa tiệc hoành tráng nghĩa là thịnh soạn, xa xỉ, lộng lẫy, quy tụ nhiều khách mời cao cấp… chẳng hạn), “sấp mặt” (học sấp mặt, chơi sấp mặt.. nghĩa là đến mức độ tận cùng”) cũng bị đả phá quyết liệt, thậm chí người vô tình nói ra cũng sẽ bị tẩy chay.
Những Việt kiều cao niên ấy quên rằng ngôn ngữ không có tội.
Mặt khác, ngôn ngữ chính là sinh ngữ, luôn luôn có những từ ngữ mới hoặc cách dùng mới của từ ngữ cũ được sinh ra trong một cộng đồng thường xuyên dùng nó để diễn đạt và giao tiếp. Trong nhịp sống hối hả hiện tại, số lượng từ ngữ sinh ra và mất đi càng nhanh và nhiều. Có những từ/cụm từ mới cách đây vài tháng nở râm ran trên cửa miệng khắp mọi người, giờ thì chẳng ai còn nhắc đến nó nữa. Đó là điều thú vị của ngôn ngữ: bản thân nó cũng chính là một dạng sử liệu.
Tuy nhiên, phải thừa nhận tuy có đôi chỗ già cỗi và lỗi thời, nhưng các Việt kiều cao niên đã sử dụng tiếng Việt rất đẹp. Họ hiểu đúng, hiểu sâu và tôn trọng ngữ nghĩa, ngữ pháp tốt nên nói/viết rất chính xác và bóng bẩy. Họ còn nhắc nhau viết đúng chính tả/ngữ pháp và dùng từ cho chuẩn xác.
Ngược lại, ở trong nước, trừ một số người giỏi ra thì trình độ tiếng Việt chung là khá thấp. Ngay trên nhiều tờ báo vốn phải gánh trách nhiệm hướng dẫn ngôn ngữ cho xã hội vẫn lỗi chính tả và ngữ pháp ngập ngụa. Mà than ôi, toàn những lỗi thuộc vào hàng sơ đẳng, một học sinh cấp hai không trốn các tiết Ngữ pháp hoàn toàn không thể mắc phải.
Theo khảo sát tỷ lệ văn bản sai chính tả ngữ pháp do Công ty cổ phần Truyền thông và Công nghệ VieGrid và Báo điện tử VietNamNet thực hiện năm 2013, ở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỷ lệ sai lên tới 7,47%; tại Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm (Bộ Y tế), tỷ lệ văn bản mắc lỗi chính tả lên tới 38,46%.
Tôi yêu tiếng nước tôi nhưng Bộ giáo dục cần phải qua đời trời ơi
Nguyên nhân thì nhiều. Thiết bị điện tử cầm tay tràn ngập khiến người ta dễ dàng giải trí bằng YouTube, Tik Tok, Facebook… và không đọc sách nữa. Các video ngắn rất đập vào mắt nhưng không thể trình bày sự tinh tế, đa tầng nghĩa và các sắc thái cảm xúc của ngôn ngữ, vì vậy số đông người chỉ nghiện video cũng không thể học được cách sử dụng ngôn ngữ.
Nguyên nhân quan trọng hơn xuất phát từ việc dạy văn trong nhà trường phổ thông.
Nhiều năm qua, việc dạy môn Văn và tiếng Việt bị ép vào cái khuôn công thức. Thầy cô buộc phải chấm điểm một trong những môn học thể hiện tính cá nhân và sáng tạo nhất theo cách vô lý nhất, là đếm số ý trả lời đúng với đáp án. Nếu học sinh cảm nhận khác với đáp án, thầy cô giáo có thể sung sướng vì có một học trò cảm thụ văn chương tốt, nhưng bài thi vẫn không thể cho điểm cao. Bởi thế, nên trừ học sinh các lớp chuyên văn thì không học trò nào dám cả gan phá vỡ các bài thi cứng nhắc. Giáo án chuẩn của Bộ Giáo dục (trong một tiết dạy phải liệt kê được những ý gì, thông điệp nào của tác phẩm muốn học sinh ghi nhớ) cũng khiến người dạy không thể bay bổng. Họ không được tự do truyền thụ cho học trò những cảm nhận, phân tích, bình luận nào không trùng với yêu cầu.
Ví dụ dạy tác phẩm Hòn Đất, người dạy không thể mải mê phân tích nỗi lòng đau đớn của bà Cà Xợi, mẹ thằng Xăm, khi có ý định giết con mình, mà phải tập trung đề cao ý chí anh hùng, trừ gian diệt bạo của bà, chẳng hạn.
Khuôn khổ hạn hẹp như thế khiến cho học sinh chán ngán, cảm thấy bị áp đặt và do đó ghét môn học. Ghét rồi thì làm sao chịu học từ vựng, ngữ pháp! Vì thế khi lớn lên, trừ một số ít người có khả năng tự học tốt để bổ sung phần kiến thức thiếu hụt thì rất nhiều người nói và viết rất kém, dù rất mê đọc tiểu thuyết. Nó phản ánh ngay trên công việc và đời sống của họ: những văn bản nhà nước trúc trắc tối ý, khiến người ta hiểu sai nghĩa; những đoạn viết trên mạng xã hội dài cả gang tay không dấu chấm câu, từ ngữ sai lè, diễn đạt như ngậm nắm sỏi trong miệng…
Cứ chịu khó đọc vài tờ báo tiếng Việt và lướt mạng xã hội tiếng Việt thì quý vị có cả rổ minh chứng luôn.
Cho nên, điều tôi muốn trình bày với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài là đừng chỉ tổ chức ngày Tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài (gọi tắt là Ủy ban) mà hãy thực hiện nó cho tất cả những người sử dụng tiếng Việt đang sống ở bất kỳ mảnh đất nào. Đặc biệt cần tiên phong thực hiện nâng cao trình độ tiếng Việt ngay cho học sinh, sinh viên, người đang đi làm trong bộ máy Nhà nước đầu tiên.
Hãy chọn ngày 1.1 hàng năm làm ngày Tiếng Việt
Trong đề án do Ủy ban đưa ra có ý định chọn ngày 8.9 hàng năm là Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, vì “đấy là ngày Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát động phong trào “Bình dân học vụ”, cũng là ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội lần thứ III Hội Nhà báo Việt Nam về tiếng Việt: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp" (trích bài báo trên tạp chí Tuyên giáo ngày 30.11.2021).
Nếu lưu tâm đến các khác biệt về quan điểm chính trị của cộng đồng người Việt trên toàn thế giới, chắc ai cũng thấy được nguồn gốc của ngày này sẽ khó được chấp nhận trong một số không ít người Việt.
Tôi cho rằng nên chọn một ngày không có liên quan gì đến các sự kiện chính trị, cho dù là sự kiện chính trị của bên “đỏ” hay bên “vàng”. Tiếng Việt đã tồn tại hàng ngàn năm và sẽ tồn tại hàng ngàn năm nữa. Bản thân tiếng Việt đã có lịch sử và sức sống độc lập, với tất cả vẻ đẹp phong phú và trường tồn của nó.
Tôi nghĩ đến chọn ngày Tết nguyên đán. Tết là ngày vui của tất cả người Việt, là dịp để tất cả mọi người gửi đến nhau mọi từ ngữ tốt lành đẹp đẽ nhất, là lý do rất phù hợp để làm ngày Tiếng Việt.
Nhưng nếu chọn lịch âm thì nó sẽ thay đổi theo từng năm, không thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động định kỳ. Vậy hãy chọn ngày tết Dương lịch 01.01 đầu năm đi, ngày đó vẫn là tết nhưng không ai phải lo nhiều việc nhà như cái tết truyền thống nên vẫn có đủ thời gian và hứng thú để tham gia các hoạt động tôn vinh tiếng Việt.
Uhm có lẽ những người đi XKLĐ phương xa thì chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn đặc biệt trong thời điểm này! Em thì cũng "ức chế" và bức xúc vì những việc do "con em đồng bào" ta đang hàng ngày hủy hoại Japan yêu dấu của em! Mặc dù nó xảy ra từ lâu, nhưng gần đây khi Japan mở cửa đón XKLĐ- dưới vỏ bọc 実習生 (thực tập sinh) mà những việc như dưới đây xảy ra như cơm bữa hàng ngày
Các loại thực phẩm chức năng - đi chôm chỉa trong các drugstore rồi bằng cách nào đó tuồn về trong nước.
Hic... toàn mấy CEO trẻ tuổi người VN sống ở Tokyo đấy ạ! Ở nhà chắc papa và mama của các bạn ấy đang tự hào lắm!
Em sửng sốt nhất là còn có các bạn nữ du học sinh đi làm "girlbar".
HNN:
Vụ này anh không sử sốt lắm đâu.
Lưu học sinh cũng có nhiều dạng.
Nhất là thời đại ngày nay, các bậc cha mẹ mải kiếm tiền, còn con cái thì để kệ cho xã hội và nhà trường dạy.
Do đó khi đám trẻ tiếp nhận những tư tưởng tạm gọi là "cấp tiến" thì không ai nói với chúng rằng là "cấp tiến" không phải cái gì cũng đúng.
Còn những vụ ăn cắp chôm chỉa!
Haizz... có lẽ là "dân tộc tính" chăng?
Tùng Lâm:
Em tin có một mạng lưới tội phạm có qui mô do người VN đang làm ở Japan - kiểu VNmese yakuza ấy.
Em chán, không còn tiếp xúc giao lưu gì với ĐSQ hay với hội SV bên này như trước!
Nhưng liệu các cơ quan CP của ta có thực sự làm việc không? Có thực sự đang bảo hộ công dân và quảng bá hình ảnh VN ở nước ngoài không? Hơi kỳ cục, nhưng em thấy rất... bức xúc và 悲しい.
HNN:
Trả lời nhanh là: KHÔNG.
Họ không quan tâm đến những thứ mà anh và chú quan tâm.
Chú có biết chuyện thằng Đ... nó ký cái lệnh bắt sinh viên phải tiêm vaccine vero cell thì mới cho đến trường không nhỉ?
Đó!
Một thằng như nó, phải nói là giỏi có số má ở trường Hạng Hai anh em mình.
Vậy mà nó có coi trọng danh dự của nó đâu!
Nó sẵn sàng ký một cái văn bản hoàn toàn vi phạm hiến pháp và pháp luật.
Nó có biết là cái đó vi hiến không?
Biết chứ?
Biết sao còn ký?
Nó đâu có cần danh dự?
Miễn là giữ được cái ghế thôi.
Bọn nhân viên sứ quán hay lãnh sự cũng thế.
Chúng nó kiếm được một xuất đi nước ngoài để hưởng thụ, để kiếm tiền, thì chúng nó tận dụng cơ hội để làm ăn thôi.
TÔI THẤY GÌ KHI BẢN THÂN NHẬN ĐƯỢC 3,3 củ tiền hỗ trợ khó khăn do đại dịch cúm vũ hán do virus tàu chệt gây ra?
1) Những doanh nghiệp nào nộp BHXH nhanh đúng hạn, sẽ được BHXH lại quả sớm nhất. Đây chính là hình thức lại quả của chúng nó.
2) Việc cái gọi là "trợ cấp khó khăn" này chẳng căn cứ gì trên thiệt hại thực sự. Đây chẳng qua là một trò mèo trong kinh tế. Kiếm cớ để bơm tiền vào nền kinh tế đang lao dốc.
Trò mèo này thực ra là học lại của bọ giãy chết mà thôi.
Năm ngoái tay thủ tướng ABE cũng cho mỗi người đang cư trú hợp pháp ở Nhật, bất kể là người Nhật hay người nước ngoài, bất kể trẻ em hay người già, bất kể vùng có dịch hay không có dịch, tất tần tật, ai cũng được 10 man (khoảng 20 triệu). Trò này hoàn toàn là trò cố tình phá giá đồng tiền nội địa mà thôi.
3) Việc cho tiền như này chắc hẳn sẽ tạo ra sự chia rẽ khốc liệt trong nhân dân.
Chưa nói đến những đứa ngu xuẩn, nhân cơ hội này lại tâng bốc đoảng và nhà nác. Mà chỉ cần nói đến những người bình thường. Như tôi chẳng hạn, giả sử tôi không ở Nhật, mà ở Hải Phòng, thì tôi cũng đâu có thiệt hại gì đâu.
Trong khi ở Sài Gòn hàng triệu người không có BHXH đang ngắc ngoải chết đói vì đại dịch thì lại không được xu mẻ nào.
Tự dưng, sự thù ghét sẽ hình thành giữa các cá nhân với nhau.
Đây chính là cái mà bọn cộng sản muốn.
Dân càng mất đoàn kết, thì càng dễ bị nô dịch.
Qua chuyện đại dịch lần này, công nhận thấy tởm lợm dân Việt mình thật.
1) Ở Nhật, cho dù trong tòa "building" có dương tính thì cũng không ai biết danh tính người ta. Nhưng ở Việt, thì chỉ một người dương tính thôi thì cả nước biết rành mạch cả tông ti họ hàng người ta luôn chứ không phải chỉ một mình người đó.
2) Ở Nhật, ai bị dương tính thì xã hội họ chẳng để ý. Ấy thế nhưng ở Việt, thiên hạ xúm vào xỉ vả. Thậm chí cả những người chẳng liên quan đếck gì. Người dương tính ở mãi Sài Gòn mà người Bắc Kỳ xúm vào chửi rủa như thể họ sắp bị quỷ ám đến nơi.
3) Người ở ngoài vùng dịch thì chỉ muốn người ở trong vùng dịch bị nhốt đến chết.
Người ở trong vùng dịch càng bị nhốt lâu, thì người ngoài vùng dịch càng cảm thấy hỉ hả.
4) Cái gì mà "lá lành đùm lá rách" chứ?
Có rất nhiều kẻ trở nên giàu sụ nhờ đại dịch.
Ví dụ tôi đi công tác, luôn phải mang theo 3 bộ "test" đi. 1 bộ "test" trước khi lên tàu (tàu biển) để kiểm tra tàu. Một bộ "test" sau khi về đến nhà. Một bộ "test" để dự phòng. Mà suốt từ năm ngoái đến giờ tôi phải đi công tác liên tục, mỗi tháng ít nhất một lần.
Bộ "test" đó chất đầy trong ngăn tủ của công ty, ai đi công tác tự lấy.
Thế nhưng ở Đông Lào ta thì giá một bộ "test", có rẻ cũng 200, mấy bà đi chợ từ ngoại thành vào nội thành Hải Phòng, ngày nào cũng phải mất ít nhất 200k.
Hôm nọ, thấy bảo bên Đức bán lẻ bộ "test" là 17k (tiền Việt)/ bộ.
Hôm nọ bà già nằm viện, có kể là là có người phải mất đến 2 tiệu tiền "test" rồi mới được vào viện nằm. Vì cái viện đó nó chỉ chấp nhận kết quả "test" ở ba nơi. Thế là "test" nhầm chỗ phải đi "test" lại, mà mỗi phát "test" đến 700k.
Cái bọn não trạng "VN Vô Địch" luôn khoe khoang với thiên hạ là "người VN hiền lành, nhân hậu, thật thà hiếu khách".
Người Bắc không hề kỳ thị dân Nam nhưng dân buôn bán vặt ngoài Bắc có xu hướng chặt chém người ngoại tỉnh, không cứ gì dân Nam mới bị chém, cứ lơ ngơ là dính, nhưng người miền Nam là dễ nhận biết hơn cả và lại hiền lành và hào phóng, nên dễ làm thịt. Dân miền Trung cũng dễ nhận biết qua giọng nói, nhưng đố mà thịt được họ.
Hôm nọ có bạn miền Nam đã viết cẩm nang cho người miền Bắc vào Nam cho dễ hòa nhập, mình tuy dặt dẹo ở trỏng lâu, chả lạ gì, nhưng vẫn cảm kích muốn đáp lễ bằng cẩm nang tương tự cho dân miền Nam ra Bắc.
Vấn đề cốt lõi là các bạn phải biết che giấu thân phận, nguồn gốc của mình và phải biết tránh những nơi lang sói trú ngụ, tránh kích động lòng tham và tính húng chó của thương gia cũng như bần nông miền Bắc. Khoản chặt chém thì kinh điển nhất là ở Thanh Hóa (Sầm Sơn) nghe đồn là đỡ nhiều rồi, HN cũng chém ác, nói chung là cứ chỗ nào có khách du lịch là có đao phủ. Có nhiều bạn dị ứng với du lịch chặt chém ở Bắc, nhưng theo mình thì du lịch mạo hiểm cũng là 1 thú vui tao nhã, nên có trải nghiệm.
Các bạn phải cố gắng học 1 số từ miền Bắc để giao tiếp cơ bản, giống đi du lịch nước ngoài thôi, từ vựng chủ yếu để giao dịch thương mại. Cố gắng học được cả âm điệu tiếng Bắc (HN). Chẳng hạn, bạn gọi "thanh toán" chứ đừng "tứn tiềng" hay "thăn toáng". Nếu không học nổi tiếng HN thì cũng phải cố học tiếng Thanh Nghệ hay Hải Phòng nhé. Kỹ năng này rất là khó, nhưng rèn luyện thì sẽ được. Nếu trình "ngoại ngữ" kém thì bạn đừng nên nói nhiều, chỉ cần chỉ chỏ các món hàng, nói vài câu cơ bản thôi, cho đỡ lộ.
Nên chọn quán nào sang trọng chút, hoặc các chuỗi cửa hiệu có trên toàn quốc, thì sẽ có dịch vụ tốt hơn, an toàn hơn, không bị chém, cũng gần như quán trong Nam thôi. Nhưng nếu không có lựa chọn đó thì khi vào quán bình dân bạn đừng "đòi hỏi", chẳng hạn như ăn uống 4 người thì đừng có đòi 2 bát nước chấm, vì người Bắc tiết kiệm, chỉ có 1 mà thôi, chấm chung cho nó đoàn kết. Bạn đòi 2 bát trở lên có thể bị ăn chửi. Nếu muốn có bát thứ 2, bạn cứ bảo chủ quán là thằng ăn cùng em bị ho lao, viêm gan B, cho em xin bát nước chấm nữa.
Người Bắc vốn dễ nổi nóng, hay chửi và dễ chửi hơn người Nam, nếu chủ quán hay người phục vụ chửi ĐMM, chưa chắc họ đang chửi bạn, họ chửi ai đó thôi và họ cũng chưa nóng lắm đâu, bạn vẫn an toàn. Khi họ nhìn thẳng vào bạn chửi ĐCMM, lúc đó cần cảnh giác hơn, tìm đường chạy nếu không muốn lĩnh chai bia vào đầu.
Từ khi cách mạng thành công, giai cấp công nông làm lãnh đạo, vào quán bạn phải kính trọng, lễ phép với người phục vụ, đừng có vẫy tay, gõ thìa, hất hàm hạch xách đòi hỏi người phục vụ, bạn tự phục vụ là tốt nhất. Chẳng hạn như tự đi lấy đũa, bát, giấy ăn, tự rót nước mắm, tự bê bát phở (thậm chí bê hộ bát phở cho khách bên cạnh), trả tiền thì tự đi ra quầy. Khi đó chủ quán sẽ có thiện cảm với bạn hơn, đỡ bị ăn chửi. Ra Bắc bạn sẽ rèn luyện được tính tự giác, không ỉ lại vào người phục vụ, rất tốt để giáo dục trẻ em!
Khi mua đồ, tuyệt đối phải mặc cả trước và tránh đi mua vào buổi sáng nếu muốn mua được rẻ, nếu bạn mặc cả vào buổi sáng mà không mua hàng, bạn sẽ bị chửi sml và đốt vía (phong long). Nếu mua đồ ở Sầm Sơn - Thanh Hóa thì cần mặc cả chi tiết hơn. Chẳng hạn, ngoài việc hỏi giá các món ăn chính thì nhớ hỏi giá cả các thứ phụ như bát nước mắm, công phục vụ, rau thơm, giấy ăn... Nếu bạn có điều kiện 1 chút thì tốt nhất là đừng mặc cả, cùng lắm chỉ bị chém gấp 3 thôi, ít khi bị chém gấp 5-10 lần lắm, người bán vẫn có lương tâm. Khi đó bạn chỉ cần nghĩ đến câu "Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung 1 giàn", coi như làm từ thiện cho đồng bào ngoài Bắc, ở đây bạn không mất tiền bo mà.
Khi đi xe ôm hay taxi, cố gắng chọn Grab hay Uber, nếu phải dùng hàng truyền thống thì phải dùng Google maps đo khoảng cách và để biết đường đi. Tài xế taxi sẽ hay bảo bạn là "em mới đi làm, không biết đường, anh chỉ giúp em". Nếu bạn thật thà bảo "Anh ở SG ra, không biết đường, em chủ động đi", thì coi như bạn đã bo cho tài xế gấp 2-3 lần tiền. Trong trường hợp đó, bạn lén nhìn vào điện thoại để chỉ đường cho tài xế, khi anh ta thấy bạn biết đường thì anh ta cũng sẽ thạo đường hơn cả bạn. Đòn này bây giờ SG, Cần Thơ cũng đầy, tiếng lành đồn xa.
Khi đi du lịch, cần mua đặc sản địa phương, chưa chắc bạn đã mua được đúng đặc sản. Chẳng hạn, mua trà ở Thái Nguyên có thể gặp trà Thanh Hóa, mua bưởi Đoan Hùng thì gặp bưởi Tuyên Quang, kể cả bà con dân tộc bán hàng cũng lừa như thường. Vụ này mình cũng bị lừa, cách tốt nhất là chọn loại đắt nhất, vì đắt thì đỡ giả hơn (không chắc chắn lắm).
Khi nói chuyện với đồng bào miền Bắc, khi chưa rõ họ là ai, bạn đừng có ĐMCS, đừng xúc phạm bác Hồ, bác Giáp và ca ngợi Mỹ Ngụy, sẽ rất rủi ro.
Ra đường chẳng may bị ai đó tông xe, nếu bạn còn chưa bất tỉnh, thì nên xin lỗi họ ngay lập tức với giọng thành khẩn nhất có thể, đền tiền luôn càng tốt. Nếu không muốn mất tiền hoặc xin lỗi thì nên giả vờ bất tỉnh giống như gặp gấu, đừng có trình bày.
Tham gia giao thông ở HN rất phức tạp, bạn sẽ gặp thiên la địa võng những biển phân làn nhỏ nhỏ, khuất khuất, tóm lại là rất dễ dính lỗi, CSGT thì toàn anh hùng núp, sẽ xuất hiện rất bất ngờ khi cần tiền. Ở SG, bạn rẽ phải khi gặp đèn đỏ vô tư, CSGT không bắt, nhưng ở HN, AE CSGT lại hay nấp ở những chỗ mà bạn thích rẽ phải khi đèn đỏ. Tốt nhất là bạn đừng nên tự lái xe ở HN, sẽ rất căng thẳng để theo dõi các biển chỉ dẫn.
Khi bị CSGT bắt, bạn search Google hoặc hỏi giá tiền phạt rồi trả cho các đồng chí ấy 50% nếu muốn được đi ngay. Giá ngoài Bắc cao hơn giá miền Nam 1 chút đấy. CSGT HN cũng hay có thói quen chặt chém dân ngoại tỉnh đấy, giá phạt thông thường là 50% giá nhà nước, nhưng nếu bạn là người ngoại tỉnh, đặc biệt là miền Nam thì có thể bạn vẫn bị chém 100%, bởi vì họ biết là bạn không thể để bị giữ bằng, giữ giấy tờ, đến kho bạc HN nộp phạt. Vì thế, bạn nên nhanh chóng đưa 50% và xin xỏ làm thân (đại khái là em ở miền Nam ra thăm lăng bác).
Tạm thời mình mới nhớ tới đây thôi. Tóm lại là dân Bắc không hề kỳ thị dân Nam, ngược lại là khác, họ rất yêu quý bạn. Các bạn là cừu cho thương gia làm thịt thì sao họ lại phải kỳ thị bạn? Ngoài những vấn đề liên quan đến tiền bạc và lợi ích kể trên thì dân Bắc rất hiếu khách, họ không làm hại bạn đâu, nếu điều đó không ra tiền! Đây là mình cứ cảnh báo chung vậy thôi, chứ không phải đi quán nào cũng bị vặt tiền, nhưng cảnh giác vẫn tốt hơn.
Xin nhắc lại, du lịch mạo hiểm cũng là trải nghiệm thú vị, đừng nên bỏ qua.
Chuyến bay hồi hộp dành tặng các khúc dồi ngàn dặm
Bài bình luận của Chính Đệ 2021-10-26
Bài viết này xin dành tặng phần nhiều cho những “Việt kiều”. Nói cách khác là tất cả những người có dòng máu Việt, đang sinh sống tại nước ngoài và chợt một lúc “hoang hoải” nào đó muốn trở về Việt Nam những ngày này.
Những người mà cách đây ít năm một vị lãnh đạo cao nhất Việt Nam đã gọi một cách thiết tha là “khúc ruột ngàn dặm”.
“Khúc ruột ngàn dặm” có ý nghĩa sâu xa như thế nào? Xin giải thích ở phần cuối cùng.
Hồi hộp hồi hương
Trong tháng 7, rồi đến tháng 10, quốc lộ 1A chứng kiến cuộc hồi hương bất đắc dĩ đầy đau đớn của hàng trăm ngàn người ở miền Bắc, miền Trung, cao nguyên, miền Tây dắt díu nhau đi bộ, chạy xe máy vượt cả ngàn cây số từ Sài Gòn, Bình Dương, Đồng Nai… chạy dịch.
Họ không ngờ những đồng bào của họ, những người hầu hết khá giả hơn những công nhân, người lao động tự do, nhân viên bán hàng, thợ bậc thấp kia, vậy mà nếu muốn “hồi hương” cũng phải trải qua hành trình vạn dặm uất ức, tủi nhục không kém, cho dù nhàn thân và an toàn hơn.
Trên trang chủ chính thức, Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam đưa ra thông tin về ba loại chuyến bay cho những người Việt ở nước ngoài đang muốn về nước trong thời gian này. Nó gồm những ba loại: chuyến bay hồi hương, chuyến bay charter và chuyến bay chuyên gia. (Bay charter có nghĩa là chuyến bay thuê, tạm gọi là chuyến bay thương mại để phân biệt với chuyến bay giải cứu. Còn tại sao Hàng không Quốc gia Việt Nam lại nửa Việt nửa tây cho nó hoạt activities thế thì xin đi hỏi Chi Pu).
Chuyến bay hồi hương ưu tiên cho người cao tuổi đi thăm thân ở Mỹ bị kẹt lại, người mất việc, hết hạn hợp đồng, hết hạn visa hay đã học xong không có việc làm… là tốt, có tính nhân đạo. Nhưng tại sao thủ tục đối với đồng bào lại rắc rối nhiêu khê và tốn kém đến thế?
Nhiều người quen biết của tôi bên Mỹ đang kêu trời vì mớ thủ tục sặc mùi cố tình vẽ ra này. Đầu tiên, họ phải có đầy đủ giấy tờ chứng minh quốc tịch Việt Nam. Ông anh họ tôi và chị dâu đều là Việt nước mắm trăm phần trăm, dân văn phòng, định cư mấy chục năm ở Mỹ nhưng hàng năm vẫn đi đi về về trốn lạnh. Anh quốc tịch Mỹ, còn chị không thích nên chỉ lấy thẻ xanh và vẫn giữ quốc tịch Việt Nam.
Theo quy định kể trên, vợ chồng anh tôi sẽ phải… chia lìa ở sân bay: chàng là “quả chuối”, trong vàng nhưng ngoài (ai bảo) trắng tinh, không còn quốc tịch Việt nên đành chịu phận làm khách. Chỉ có nàng được đất mẹ giang rộng vòng tay đón về. Nhưng mà nàng cũng chớ vênh mặt vội, vì bước tiếp theo là phải được người thân ở Việt Nam đồng ý bảo lãnh. Mà người thân này phải là (một trong) cha, mẹ, anh, chị, chú, bác, ông, bà cơ! Nhưng anh chị tôi tuổi đã 70 cả rồi, cha mẹ chú bác ông bác khuất núi đã lâu, cả nhà định cư hải ngoại, ở Việt Nam chỉ còn mỗi cái nhà và mớ cháu chắt. Thế nhưng cháu chắt đâu có được bảo lãnh?
Mà, giả sử cha mẹ của anh họ tôi còn sống thì phải làm cái đơn như mẫu dưới này, rồi đến UBND phường hoặc Công an phường xin xét duyệt.
Đọc mẫu đơn này tôi muốn thét lên vì cái thái độ khúm núm lạy lục được người ta thản nhiên ấn vào những người dân. Chẳng hiểu sao các ông bà lãnh đạo, soạn thủ tục giấy tờ cho đến giờ vẫn còn mê man say đắm những từ ngữ hạ nhục người dân và đã hết thời lắm rồi như “xin, cho, xét duyệt, kính mong xác nhận cho, kính mong giúp đỡ cho, xin cam kết”? Sự di chuyển của những người gốc Việt về Việt Nam được trả hoàn toàn bằng tiền túi của họ - không phải các chuyến bay nhân đạo giải cứu - vậy tại sao họ cứ phải xin xỏ hết ông nọ đến ông kia để được… chi tiền?
Thế rồi trong đơn bảo lãnh đã xác định quan hệ nhân thân rồi, vẫn chưa đủ, lại phải làm một giấy riêng xác nhận thân nhân nữa. Xong rồi thì là vác tất cả mớ giấy đấy, cộng với bản sao hộ khẩu (mặc dù hộ khẩu đã bỏ từ 01.7/2021) + căn cước, lại lếch thếch lên Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID để được xét duyệt một lần nữa.
Ngoài việc chấp hành các thủ tục nhập cảnh và phòng dịch, mắc gì họ phải kê khai tứ đại nhà mình rồi … đi xin? Ông phường, ông xã, ông Ban chống dịch nào có cái quyền ghê gớm vượt đấng Tạo hóa, vượt cả ông bà cha mẹ của người dân đến nỗi được ngồi vểnh râu xét duyệt nhu cầu trở về tổ quốc của họ? Các ông ấy căn cứ vào cơ sở gì để xét duyệt người này hay không xét duyệt người nọ? Ông Ban chống dịch mắc cái gì không đi mua vắc-xin, đi theo dõi sức khỏe người dân, đi bảo vệ những tỉnh thành đang bùng dịch sau làn sóng người về từ Sài Gòn Bình Dương, mà ngồi tít trên thượng tầng ông cũng ráng thò tay xuống tận phường xã để ăn chia cái quyền … xét duyệt? Các ông biết cái (tự kiểm duyệt ) gì mà xét?
Hay, đấy chính là thứ nghệ thuật sống sượng trơ trẽn của việc chia lợi ích, chia cái túi tiền của những con mòng Việt kiều khốn khổ tự dưng lại giở giói muốn về nơi chôn rau cắt rốn?
“Một ngày lạ thói sai nha”
Tấn hài kịch chưa hết. Đi xin đã đời rồi, trước khi lên máy bay, người về Việt Nam còn phải chuẩn bịxác nhận của khách sạn cách ly, xác nhận của nhà xe sẽ đón tại sân bay về khách sạn cách ly (có số xe và số tài xế), xét nghiệm âm tính COVID-19 loại Real Time PCR được thực hiện 72 giờ trước giờ nhập cảnh Việt Nam, đơn cam kết thanh toán phí bảo hiểm, và… hình thẻ (chắc để dán lên hồ sơ!).
Mặc dù các thông tin nhân thân đều đã được thiết lập và cập nhật trên hệ thống, trên QRcode, nhưng mà cứ phải xài thật nhiều giấy, mỗi giấy lại phải có mộc đỏ như thế, cho các anh chúng em có việc làm và… có tí cháo!
Ấy chết tí nữa quên! Người đã tiêm đủ hai mũi vắc-xin ở Mỹ, ngoài QRcode ra còn phải đi in cái giấy xác nhận, rồi lại phải hợp pháp hóa lãnh sự cái giấy xác nhận ấy nữa quý vị nhé! QR code không tốn tiền nhưng giấy xác nhận thì 70 USD/em + 35 USD gửi thư nhanh + 50 USD tiền dịch vụ. Còn tiền hợp pháp hóa lãnh sự thì tôi không biết!
Thế còn tiền khi về đến Việt Nam thì sao? “Rẻ” lắm. Tiền khách sạn cách ly“có” khoảng 500.000 /phòng/người (chỉ có ăn sáng) đến trung bình 1,5 triệu/người (có ba bữa ăn) thôi!
Tiền xe chạy từ sân bay về (dù đi chung cả đoàn) cũng “có” dăm bảy trăm ngàn/người thôi! Và trong 7-14 ngày ở đó, các vị buộc phải xét nghiệm PCR ba lần, mỗi lần 750.000 đ/em.
Kêu ca cái gì? Các vị là kiều, các vị bắt buộc phải ở khách sạn sang, cho xứng tầm nghe chửa? Chứ dân trong nước nhiễm bệnh thì cũng tự cách ly điều trị ở nhà. Gọi y tế đến thì họ cũng phát cho ít thuốc, dặn tự theo dõi, có gì gọi điện báo, thế thôi. Cơ mà các vị… ai bảo ở Mỹ về! Rồi thì là, mặc dù người nào cũng đã tiêm chủng và âm tính trước khi lên máy bay, khả năng lây nhiễm trên máy bay rất thấp, khả năng trở nặng và tử vong càng thấp hơn. Mặc dù Thủ tướng của Việt Nam đã khẳng định phải sống chung với COVID chứ không thể có zero COVID. Mặc dù cũng những lãnh đạo ấy khăng khăng Việt Nam phải 4.0, số hóa, công nghệ hóa, do dân, vì dân!
Nhưng… Chính phủ thích nói gì cứ việc nói. Hàng không cứ cát cứ thế đấy! Y tế cứ cát cứ thế đấy! TPHCM cứ cát cứ thế đấy! Chúng ông cứ 0.4 thế đấy! Anh Chính giỏi thì tự đi mà lái máy bay đưa dân Việt Nam về!
Và... ngạc nhiên chưa?
Ngạc nhiên lắm. Ngã ngửa ra ấy chứ! Tự dưng ở dưới cái mớ hổ lốn thủ tục giấy tờ xoắn hết não ấy Hãng Hàng không Quốc gia nhà ta thỏ thẻ đưa ra… các gói dịch vụ. Chú ý nhé: gói dịch vụ cao nhất đảm bảo “hỗ trợ trọn gói các dịch vụ công văn (công văn bảo lãnh mà phải xét duyệt hai lần ấy) nhé!
Nghĩa là, thôi đến đây anh em hiểu nhau khỏi make it complicated Chi Pu nữa nhé! Toẹt ra là ở trên chúng em dọa các bác đấy, chả làm được đâu, ai người ta duyệt! Muốn nhanh về với vợ thì cứ xòe tiền ra, chúng em hị hị khoản xét duyệt ấy nói vô phép chứ của nhà trồng được bác ạ!
Thôi mọi sự nó cứ rõ ràng ra thế cả rồi. Xin quay lại với lời hứa ở đầu bài về khúc ruột ngàn dặm.
Các bác hiểu rồi chứ?
Ruột ấy mà, người ta phải lộn trái nó ra. Bóp muối. Chà dấm. Xát gừng. Kỳ cho hết sạch mọi thứ trong lòng nó rồi luộc tới luộc lui, cắt khúc và chấm vào mắm tôm kèm với đủ thứ chua cay đắng chát. Nhai nát. Hoặc là nhồi lại vào lòng nó cũng đủ thứ chua cay mặn ngọt rồi thảy vào chảo dầu sôi sùng sục cho chín vàng ươm lên. Thế… mới thơm! Các bác đã hiểu chưa?
It’s simple to make vibrant natural homemade food coloring from a variety of colorful foods that you may already have in your pantry. These colorants can then be used to tint sugar crystals and other foods.
Recently, we revisited a fun family favorite, making homemade marshmallow Peeps-like Easter treats. When I first made them several years ago, it was the first time I really experimented with making my own colorants from foods at home.
I was trying to color some sugar crystals for coating my marshmallows and didn’t want to use artificial food coloring. On the other hand, I didn’t have any natural colorings either. So, I decided to try to use what I had in my kitchen.
While, in the end, it isn’t difficult to make your own food coloring, I did waste a bit of time on failed experiments.
What doesn’t work?
It never ceases to amaze me how many times I’ve tried something (like a recipe) on the internet that just doesn’t work. It seems like some people just copy someone else’s recipe without actually trying it, assuming that it will work.
Boiling spinach and other vegetables
One popular method of making homemade natural food coloring involved boiling spinach in water. The theory is that after cooking the water covered spinach long enough to evaporate the water away, you’ll end up with a concentrated solution perfect for dyeing foods.
The idea makes sense, of course, but in practice, it just isn’t very effective. The water doesn’t absorb enough of the dye to actually do anything. Unfortunately, I wasted a lot of spinach leaves trying to make a faded, brownish, greenish water that wasn’t potent enough to dye anything at all. It definitely didn’t work to dye sugar crystals.
Notice that the water from boiled spinach isn’t very green!
Don’t let that scare you away from using spinach to color your foods, though. Fresh, raw spinach can be blended into smoothies and other foods to turn them a beautiful shade of green. I’ve already shown you how to use spinach leaves to make a naturally colored shamrock shake green. (I also used it to color my paleo homemade mint chocolate ice cream.)
How to make a vibrant food coloring
So, if boiling veggies wasn’t going to cut it? What’s the best method for extracting vibrant colors from food?
I decided to look to other methods of extracting substances from plants. If flavors can be extracted, as when making an extract, then it goes to reason, that it would be possible to extract colors by the same method.
My homemade vanilla extract actually gave me the idea. When extracting the vanilla flavor from vanilla beans, I also ended up inevitably extracting the brown color. To be honest, in the case of vanilla, it was more of a problem than it was an advantage. Using real vanilla extract tinged my white treats beige or light brown when I didn’t want that to happen.
Alcohol extraction
The great thing about using alcohol to extract colorants from foods is that alcohol also works as a preservative. (Read more about natural preservatives in my beginner’s guide to preservation.) Because it’s a preservative, you can use alcohol to make homemade colorants that will keep outside of the fridge for longer than a couple of days. (Without a preservative, you’d need to keep it in the fridge and use it almost immediately.)
Another advantage of alcohol is that it evaporates more quickly than water. I had begun making natural colorants during my quest to make colored sugar crystals. To successfully color sugar, it’s important to add color without a lot of moisture so the sugar doesn’t dissolve. It’s also important to dry the sugar relatively quickly. An alcohol-based coloring can do just that!
There are several ways to use alcohol to extract a natural food coloring:
Place the food (dried or fresh) directly in alcohol for several hours, until the color has infused into the alcohol. Then, strain out the food.
Juice the food to obtain a concentrated pigment. Then, mix the juice with enough alcohol to keep the alcohol content above 20%. (How much you use, depends on the concentration, or proof, of alcohol used.) This is important if you will be trying to conserve the coloring for more than a few days. You can filter out any solid material from the juice to help the coloring keep longer.
Glycerin extraction
While I haven’t personally tried doing this (yet) to make a homemade coloring, I have used glycerin before to make non-alcoholic extractions. I’ve made cucumber and chamomile extracts for my homemade cosmetics and they, like my alcohol-based extracts, have also absorbed color from the plant material.
While I’m not sure how strong the final coloring would be, I imagine that glycerin would work as a non-alcoholic method of extracting and preserving color. In fact, I think many of the more natural food colorings for sale also use glycerin.
To extract using glycerin, place the (dried or fresh) food into the glycerin for several days, or long enough to develop enough color. You may have to strain out the food and replace it with more if the color isn’t strong enough.
Keep the glycerin concentration above 50% for safe preservation. Consider, before trying to dilute, that some foods may give off humidity to the glycerin, so the glycerin concentration may be lower than you think.
Bright pink homemade food coloring
To make a beautiful bright fuchsia pink, I ended up using beets!
I imagine that you could also use fruits like raspberries, but beets have such bright, potent color that I stuck with them.
There are a few ways that you can use beets to obtain a bright pink food coloring.
When I first wrote this post, I had recently made a homemade beetroot powder. So, I used the powder to make my coloring. The process was simple…
How to Make Beetroot Powder
Beetroot powder is a versatile food whose vibrant color is perfect for your homemade cosmetics. It's easy to make and use as a food coloring or as a healthy supplement to your diet.
Mix a small amount of vodka or high proof alcohol into a small amount of beetroot powder. You can leave it for several hours to infuse the color into the alcohol. If using that method, you can later strain out the solid material using a cloth or coffee filter. If you aren’t picky about a small amount of beetroot powder left behind, though, that’s not completely necessary.
I stirred the beetroot powder and vodka together and immediately added the mixture to some white sugar. I was quite happy to see that my sugar crystals turned a beautiful hue of pastel pink!
You can directly use beetroot powder as a powdered food coloring. It can also be used to color certain cosmetics, like powdered blushes, but should be ground very, very finely or it won’t adhere well to skin. I use only the powder that accumulates on the lid of my coffee grinder for use as a powdered colorant. I find it otherwise impossible to grind it finely enough for cosmetic use. Even when ground finely, it may still clump up in oil-based products like lip balms as it is water-soluble.
Beetroot powder
Mixing vodka with the beetroot powder
Pouring the mixture over the sugar
Mix together
until easily dispersed
spread out on trays to dry
Don’t try coloring your homemade soaps pink using beetroot! While many spices and food powders work wonderfully to naturally color soaps, others, like beets, give unexpected results. When using beets, the lye changes the beautiful fuchsia to brown! (Expect similar results from dyeing cotton with bee
Using fresh beets
If you don’t have beetroot powder on hand, you can just as easily use fresh beets. This year, I juiced half a beet to make my pink colorant.
While you can use the beet juice to directly color your foods, I found it worked best to dilute the juice first. Pure juice colored my shredded coconut a dark pink that I wasn’t very fond of.
I ended up diluting the juice with alcohol, but you can just use water if you’ll be using it all immediately.
One thing that I have noticed is that the color obtained from beets can vary greatly depending on the beets themselves. When I first wrote this post, I used beets I had bought from the farmer’s market. The bright fuchsia pink obtained (as seen in these photos) was absolutely gorgeous! Since then, I’ve used beets from the supermarket and, while I was able to get a pretty pink color from them, it wasn’t as beautifully vibrant as those first beets whose color I fell in love with. Some have been more of a baby pink. Others have even been more of a mauve! Also, keep in mind that not all beets are pink! Beets can be found in a variety of colors! When looking for beets for food coloring, you may have to try from several sources to get the hue you’re looking for.
Hibiscus powder
Hibiscus powder also works well to color foods bright pink. It’s what I used to make bright pink homemade boba.
Natural red food coloring
Alkanet root, also known as ratan jot, is a reddish root that is often used in Indian cooking. It has a very bright, vibrant red that is perfect for using in homemade cosmetics.
I used alkanet root powder to make a homemade blush stick because it is one of the few natural colorants that evenly disperses in oils and butters without clumping up.
While I haven’t tried using it to make food coloring yet, I imagine it would work perfectly!
Orange DIY food coloring
Annatto (or achiote) seeds are often used in Latin American cooking to add an orange color to foods. While it does have a flavor of its own, I find the flavor quite mild.
Annatto, like alkanet root, is another one of my favorite natural pigments for using in natural cosmetics. It also disperses well in oils and butters, making it perfect for tinting homemade lip balms or using in other makeup recipes. (I think it would also work wonderfully in homemade Halloween makeup!)
Yellow
To make a bright yellow homemade food coloring, I used turmeric.
I followed the same process that I used with the beetroot powder. I mixed the turmeric powder with vodka and immediately poured the mixture into my sugar crystals.
I’ve since tried filtering out the solid matter of the powder. My sugar crystals, made with the filtered coloring, ended up being lighter in color. That said, I hadn’t left the powder in the alcohol for long enough to infuse more of its color.
I imagine that you could also use fresh turmeric to make a super vibrant yellow coloring. Either juice it or infuse the fresh root directly into alcohol.
Be careful, turmeric is such a powerful colorant that it stains clothing!
Homemade green food colorings
Ther are many ways to obtain various hues of green.
Chlorella and spirulina powders
At first, I tried using some of the powdered greens that I had in my cupboard, chlorella and spirulina.
While both work successfully to make green coloring, chlorella made a sort of dirty green that didn’t strike me as particularly pretty.
Spirulina powder, on the other hand, resulted in a pretty blue-green color. When using spirulina powder, the results were more splotchy than with other powders. I think that filtering out the powder, after infusing it in alcohol for a longer time, would result in a more even color.
Spirulina powder
colorants made from turmeric, chlorella, and spirulina
Sugar colored with spirulina
Coloring sugar with spinach
Sugar colored with spirulina (back) and spinach (front)
Spinach
Raw spinach leaves made a light, yellow-green color that was probably my favorite of all of the greens.
To use spinach, I blended a few leaves with a little bit of vodka, just enough to be able to blend everything together. The resulting mixture turned my sugar crystals into a light shade of spring green. Beautiful!
I didn’t bother straining out the spinach and the color was quite homogenous anyway. That said, if I were wanting to preserve the color, I’d strain out the leaves using a cloth or coffee filter. (I’d also make sure that the alcohol concentration was high enough, over 20%.)
Matcha powder
Just as spirulina and chlorella, matcha powder can be used to make a green coloring. It makes more of a yellow-green, but isn’t as vibrant spinach. I used matcha to color my homemade boba green.
Chlorophyll
This year, I also tried using a chlorophyll supplement that I had bought as recommended by my naturopath. Chlorophyll is normally sold as a dark green liquid which is often flavored with a mint flavoring.
It’s potent color and mint flavor made it ideal for coloring foods too!
Natural blue food coloring
At first, it seemed impossible to make a natural blue coloring. With some experimentation, though, I found that there are several ways to achieve various hues of blue.
Blue spirulina
Not as common as the green variety, blue spirulina is also sold as a powder with a gorgeous turquoise color. It’s perfect for making beautiful blue smoothies and also works great to color other foods. It can be used in the same way as turmeric and green spirulina.
Butterfly pea flower tea
When I first wrote this post, I still hadn’t tried butterfly pea flowers. Butterfly pea flowers are the blue flowers of the clitoria ternatea plant which are often sold dried for making tea. When infused in hot water, the resulting tea is a beautiful bright blue color.
Its beautiful color and mild flavor make it perfect for coloring other foods.
To make a colorant with them, I poured some vodka over the flowers in a bottle and allowed the color to infuse overnight. I then strained out the flowers (but you could just pour off the alcohol as needed).
Blue boba made with butterfly pea flower powder
You can also grind the flowers into a powder, also sometimes referred to as blue matcha. While it comes from a completely different plant and isn’t a true matcha, the fine powder is often used to make beautiful blue lattes in the same way as matcha.
By grinding it into a powder, it can be used in the same ways as the beetroot and turmeric powders to instantly color sugar or other foods.
Magical color-changing food colorings
Both butterfly pea flowers and red cabbage have pigments that are pH-dependent. That means that they will change in color, depending on the pH of their environment. The colors I’m describing refer to the pigment when used at a neutral pH. If an acid is added to them, they tend to turn pink in color. Adding a base tends to turn them blue. Keep that in mind when using those pigments. You may be hoping to turn a food blue or purple and find that you actually turn it pink instead! Read more about using these “magical color-changing food colorings” in my post about them.
Homemade violet food coloring
Red cabbage gets its beautiful violet color from an anthocyanin pigment. While the flavor of cabbage isn’t very pleasant in sweet foods, when used in small amounts, it can work. By using only the parts of the leaves with the most pigment, you can ensure that the flavor isn’t as strong.
I’ve made violet pigment by juicing the leaves and then combining the juice with alcohol. I’ve also dried the leaves, ground them into a powder, and mixed that with vodka.
In the end, I didn’t notice a huge difference in results between the various methods. I’d probably only bother with drying the leaves if you want to try to use a powdered pigment.
Natural black food coloring
I hadn’t considered trying to dye foods black until people started asking me how to change my homemade boba (aka. tapioca pearls for bubble tea) black!
After some tips from readers, I learned of a bubble tea company that used activated charcoal to naturally color their boba black. I tried it out and was pleasantly surprised by how well it worked.
The great thing about homemade boba is that in the cooking process, the tapioca pearls develop vibrant colors. The tapioca becomes more translucent, allowing the colors to show through.
You can see how I made my rainbow of homemade boba colored with some of these natural colorings in my post about how to make colored boba.
Powdered colorants are best for coloring doughs like the one used in homemade boba.
What about the flavor?
Unlike flavorless synthetic colorants, these homemade food colorings usually do have a flavor that accompanies the color. Some of the colors, like the blue obtained from the butterfly pea tea, have a very mild flavor that is hardly noticeable. Others, though, will change the flavor of whatever you are going to color. So, keep that in mind.
Beets have a mild, sweet flavor. Turmeric, on the other hand, has a more potent flavor. My son actually likes the flavor added by turmeric, but others may be more put off from it. For me, the red cabbage has the least pleasant flavor when added to sweets, but I don’t find it bad enough to avoid using it. (It would depend on the recipe and concentration needed, though.)
How long do they keep?
If you want to be able to keep your homemade food colorings for more than a few days, you’ll need to preserve them with alcohol or glycerin. When preserved, you can store them in a cool, dark place for a much longer time. Otherwise, they must be kept in the fridge and will only keep for a few days, at most.
For a maximum shelf life:
Make sure the alcohol concentration of your final mixture is over 20-25%.
Make sure the glycerin concentration is over 50%.
Strain out remaining plant material using a cloth of coffee filter.
Keep in mind that fresh foods may give off some water to the glycerin or alcohol, so shoot for higher concentrations to account for the possible addition of humidity which will lower the concentration of preservative. Or use only dry foods when trying to preserve the colors, just in case.
While these should be safe to use for quite some time (months), I’ve found that the colors may change after a few weeks. It will depend a lot on the foods and alcohol used. (Stronger alcohol like Everclear may preserve the colors longer.)
How to color sugar crystals
To color sugar, mix white sugar crystals with a small amount of homemade liquid colorant and stir until the color is well dispersed. Add more color, a small amount at a time, until you’ve achieved the right saturation of color. Be careful not to add too much liquid, though, or you may dissolve the crystals.
Once the sugar has been colored, it should be dried before use. (You don’t want the crystals to dissolve into a colorful puddle, right?)
To dry out your sugar crystals, spread them out in a thin layer on a baking sheet and place it in the oven on the lowest temperature or with only the fan on. While you can let them air dry, using a dehydrator or oven helps speed up the drying process. This is especially important if you’re working in a humid environment. I chose to dry mine in the oven with only the fan and light on and it took about an hour.
During the drying process, you may end up with a bit of clumping. That is OK and normal! Just break up the pieces with your fingers or press on them with your spatula. They should easily separate into separate, perfectly dyed sugar crystals again.
Store them in an air-tight container until you are ready to use them.
You can color dried coconut in the same way to make fun, healthy “sprinkles” for decorating a variety of foods. (I used them to decorate my homemade marshmallow “peeps.”)
Vibrant, Easy Paleo Sprinkles
These homemade healthy sprinkles have very vibrant colors and are made with natural ingredients that you likely already have sitting around your kitchen.
