Bài
1: Của em Thu Hằng báo Báo Tin tức và Dân tộc
Ba bên, ba chiến
thắng: Cục diện mới sau đòn trả đũa của Iran
Thứ Ba,
24/06/2025 15:38 Phân tích-Nhận định
Phản ứng của Iran
đối với các cuộc không kích cơ sở hạt nhân của nước này đã không giết chết bất
kỳ người Mỹ nào, và sau khi Tổng thống Trump tuyên bố về lệnh ngừng bắn, mỗi quốc
gia đều có một câu chuyện chiến thắng.
Căng thẳng
Israel-Iran: Hai bên tiếp tục các cuộc không kích nhằm vào nhau
Lý do Iran chọn
căn cứ Mỹ ở Qatar làm mục tiêu trả đũa
Vì sao tên lửa
Sejjil-2 của Iran là 'cơn ác mộng' mới với hệ thống phòng thủ Israel?
Chú thích ảnh
Tòa nhà tại Tel
Aviv, miền Trung Israel bị phá hủy sau cuộc tấn công tên lửa của Iran. Ảnh:
THX/TTXVN
Theo tờ New York
Times, ngay cả trước khi bắn bất kỳ tên lửa nào, Iran đã tìm cách thoát ra.
Sáng 23/6, Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran đã tổ chức một cuộc họp khẩn
cấp để thảo luận về việc đáp trả Mỹ. Người Mỹ đã ném bom ba cơ sở hạt nhân
chính của Iran vào 22/6, một đòn nghiêm trọng khác sau một tuần bị Israel tấn
công gây thiệt hại nghiêm trọng cho các cơ sở hạ tầng và lãnh đạo quân sự của
Iran.
Tehran cần phải
giữ thể diện. Theo bốn quan chức Iran nắm rõ về kế hoạch phản ứng, từ bên trong
một boongke, nhà lãnh đạo tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, đã ra lệnh
đáp trả.
Nhưng vị đại giáo
chủ này cũng đã ra lệnh kiềm chế các cuộc tấn công, để tránh một cuộc chiến
tranh toàn diện với Mỹ - theo các quan chức trên.
Họ cho biết Iran
muốn tấn công một mục tiêu của Mỹ trong khu vực, nhưng cũng muốn tránh nhiều cuộc
tấn công hơn nữa từ Mỹ.
Vì vậy, theo hai
thành viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, họ đã chọn Căn cứ Không quân
Al Udeid ở Qatar vì hai lý do: Đây là căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ trong khu
vực, họ tin rằng căn cứ này đã tham gia vào việc điều phối các cuộc tấn công bằng
máy bay B-2 của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân Iran.
Nhưng vì căn cứ
này nằm ở Qatar, một đồng minh thân cận của Iran, nên các quan chức Iran cũng
tin rằng thiệt hại có thể được giảm thiểu ở mức khá thấp.
Vài giờ trước khi
tấn công, Iran bắt đầu gửi thông báo trước rằng một cuộc tấn công sắp xảy ra,
truyền thông điệp thông qua các bên trung gian. Qatar đã đóng không phận của
mình và người Mỹ đã được cảnh báo.
Chú thích ảnh
Người Iran ăn mừng
cuộc tấn công vào căn cứ Mỹ tại Qatar, ngày 23/6. Ảnh: New York Times
Đối với công
chúng trong nước, Iran nhấn mạnh cuộc tấn công vào căn cứ Mỹ là cái giá phải trả
cho việc tấn công Iran. Trong một bài phát biểu trên truyền hình, một phát ngôn
viên của Lực lượng Vũ trang Iran cho biết các cuộc tấn công vào căn cứ của Mỹ ở
Qatar là do Lực lượng Vệ binh Cách mạng thực hiện.
“Chúng tôi cảnh
báo kẻ thù rằng kỷ nguyên ‘đánh và chạy’ đã kết thúc”, người phát ngôn cho biết.
Truyền hình nhà
nước Iran đã phát các bài hát yêu nước lồng vào cảnh quay tên lửa đạn đạo thắp
sáng bầu trời Qatar. Người dẫn chương trình nói về vinh quang và chiến thắng của
Iran trong một cuộc chiến với các cường quốc đế quốc.
Nhưng đằng sau hậu
trường, bốn quan chức Iran cho biết, các nhà lãnh đạo Iran hy vọng đòn tấn công
hạn chế và cảnh báo trước của họ sẽ thuyết phục Tổng thống Trump từ bỏ, cho
phép Iran làm điều tương tự.
Họ cũng hy vọng
Washington sẽ gây sức ép buộc Israel chấm dứt các cuộc không kích tàn khốc vào
Iran, bắt đầu từ lâu trước cuộc tấn công của Mỹ vào các địa điểm hạt nhân của
Iran và vẫn tiếp tục cho đến đêm 23/6.
Trước khi nã hỏa
lực vào căn cứ Mỹ ở Qatar, một trong những quan chức Iran cho biết kế hoạch là
không để bất kỳ người Mỹ nào bị giết, vì bất kỳ cái chết nào cũng có thể thúc đẩy
Mỹ trả đũa, có khả năng dẫn đến một chu kỳ tấn công.
Chú thích ảnh
Tổng thống Mỹ
Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 12/6/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Thông báo ngừng bắn
của Tổng thống Trump đã khiến các quan chức cấp cao của chính ông bất ngờ.
Các nhà ngoại
giao cho biết Qatar đã can thiệp và thuyết phục Iran chấp nhận thỏa thuận ngừng
bắn. Kế hoạch có vẻ hiệu quả. Sau đó, ông Trump cho biết 13 trong số 14 tên lửa
của Iran bắn vào căn cứ Al Udeid đã bị bắn hạ, không có người Mỹ nào ở đó thiệt
mạng hay bị thương và thiệt hại là rất nhỏ.
Trong một tuyên bố
đáng chú ý, ông Trump thậm chí còn cảm ơn Iran “vì đã thông báo sớm cho chúng
tôi, điều này giúp không có sinh mạng nào bị mất và không ai bị thương”.
Ngay sau đó, ông
Trump tuyên bố một lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel sắp được thiết lập, mặc
dù cả hai quốc gia đều chưa xác nhận ngay lập tức.
Các nhà phân tích
cho rằng thời điểm hiện tại là cơ hội tốt để thiết lập một lệnh ngừng bắn. Ali
Vaez, Giám đốc phụ trách Iran của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, nhận định rằng mỗi
bên hiện đều có thể đưa ra một câu chuyện chiến thắng cho riêng mình, đồng thời
tránh được nguy cơ sa lầy vào một cuộc xung đột lớn hơn với những hậu quả
nghiêm trọng đối với khu vực và toàn cầu.
“Mỹ có thể tuyên
bố rằng họ đã làm chậm lại chương trình hạt nhân của Iran”, ông Vaez nói.
“Israel có thể tuyên bố rằng họ đã làm suy yếu Iran – một đối thủ trong khu vực
– còn Iran có thể tuyên bố rằng họ đã sống sót và đáp trả được các cường quốc
quân sự mạnh hơn rất nhiều.”
Chỉ trong hơn một
tuần, cuộc chiến đã vượt qua nhiều “lằn ranh đỏ” trước đây với tốc độ chóng mặt.
Nhưng ý chí của Iran cho một cuộc chiến kéo dài đang suy giảm.
Phần lớn người
dân Iran đã đoàn kết quanh lá cờ và lên án cuộc chiến, khi hàng chục ngàn người
phải rời bỏ nhà cửa ở Tehran và các thành phố khác. Các cửa hàng, doanh nghiệp
và văn phòng chính phủ bị đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng. Tác động kinh tế
đã bắt đầu lộ rõ, khi các tài xế taxi, lao động, nhân viên dịch vụ và những người
khác cho biết họ không thể trụ được thêm lâu nữa.
Chú thích ảnh
Cảnh tàn phá sau
cuộc tấn công của Israel tại Tehran, Iran. Ảnh: THX/TTXVN
“Đất nước chúng
ta không có đủ năng lực để tiếp tục cuộc chiến này”, ông Sadegh Norouzi, lãnh đạo
Đảng Phát triển Quốc gia ở Tehran, phát biểu trong một cuộc tọa đàm trực tuyến.
“Chúng ta đang gặp vấn đề về kinh tế, gặp khó khăn trong việc duy trì sự ủng hộ
của công chúng, và chúng ta cũng không có năng lực quân sự hay công nghệ tương
đương Israel và Mỹ.”
Một số lời kêu gọi
chấm dứt chiến tranh thậm chí còn xuất phát từ các thành phần có liên hệ với Vệ
binh Cách mạng. Karim Jaffari, một nhà phân tích chính trị có liên hệ với lực
lượng này, viết trên trang mạng xã hội rằng Iran nên tập trung vào cuộc chiến với
Israel và không nên lao vào một cuộc đối đầu với Mỹ.
Iran sẽ hành động
gì tiếp theo vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Dù cuộc tấn công có giới hạn nhằm vào lực
lượng Mỹ trong khu vực dường như được tính toán để tránh xung đột sâu hơn, điều
đó không nhất thiết đồng nghĩa với việc các hành động thù địch đã chấm dứt.
Các quan chức
phương Tây thừa nhận rằng, bất chấp các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt
nhân của Iran, họ vẫn không chắc chắn điều gì đã xảy ra với kho dự trữ uranium
của Iran. Liệu Iran có khả năng làm giàu uranium hơn nữa? Liệu nước này có thử
các hình thức tấn công ngầm tinh vi hơn? Hay giờ đây họ sẽ tìm cách đàm phán để
dỡ bỏ các lệnh trừng phạt hà khắc?
Ngoại trưởng
Iran, ông Abbas Araghchi, đang trong một chiến dịch ngoại giao ráo riết, đi tới
Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Turkmenistan. Sau các cuộc tấn công của Iran nhằm vào lực lượng
Mỹ tại Qatar, ông Araghchi trả lời phỏng vấn các phóng viên truyền hình nhà nước
Iran rằng cuộc chiến nhằm vào đất nước ông đã không đạt được mục tiêu.
“Tôi không nói là
họ không gây tổn thất – đúng là có tổn thất. Nhưng họ đã không đạt được mục
tiêu chính, đó là hoàn toàn tước bỏ năng lực của chúng tôi hay bất kỳ mục tiêu
nào khác mà họ có thể đã đề ra”, ông Araghchi nói hôm 23/6.
Thu Hằng/Báo Tin
tức và Dân tộc
Bài
2: Của cháu GROK
Phân tích về
"thắng lợi" của Iran, Israel và Mỹ trong các sự kiện xung đột gần đây
(tính đến tháng 6/2025) cần xem xét các mục tiêu chiến lược, kết quả đạt được
và tác động của mỗi bên trong bối cảnh leo thang căng thẳng ở Trung Đông. Dựa
trên các thông tin có sẵn, dưới đây là phân tích về những gì có thể được coi là
"thắng lợi" của từng bên, cùng với những hạn chế và rủi ro liên quan:
---
### 1. Israel
**Thắng lợi:**
- **Tấn công vào
chương trình hạt nhân của Iran:** Israel đã tiến hành các cuộc không kích quy
mô lớn vào các cơ sở hạt nhân then chốt của Iran, như Natanz, Fordow và
Isfahan, gây thiệt hại đáng kể. Theo các nguồn tin, khoảng 15.000 máy ly tâm tại
Natanz có thể đã bị hư hỏng nghiêm trọng hoặc phá hủy hoàn toàn, làm chậm tiến
độ chương trình hạt nhân của
Iran.[](https://tuoitre.vn/israel-iran-giao-tranh-khoc-liet-toan-canh-cuoc-chien-nhin-tu-tren-cao-20250617121912164.htm)[](https://dantri.com.vn/the-gioi/vi-sao-israel-quyet-choi-tat-tay-van-co-voi-iran-20250621155554404.htm)[](https://x.com/Israel/status/1933462244458733892)
- **Loại bỏ các
lãnh đạo quân sự cấp cao:** Các cuộc tấn công của Israel đã tiêu diệt nhiều chỉ
huy hàng đầu của Iran, bao gồm Tướng Hossein Salami (Tổng tư lệnh IRGC) và Đại
tướng Mohammad Bagheri (Tổng tham mưu trưởng quân đội Iran), gây rối loạn chuỗi
chỉ huy và làm suy yếu khả năng phản ứng tức thời của
Iran.[](https://tuoitre.vn/vi-sao-israel-chon-tan-cong-iran-thoi-diem-nay-20250613115730702.htm)[](https://thanhnien.vn/tac-dong-xung-dot-israel-iran-lan-rong-the-nao-185250615194728178.htm)
- **Khẳng định ưu
thế không quân:** Israel đã chứng minh sức mạnh không quân vượt trội với các
chiến đấu cơ F-15 và F-35, cùng hệ thống phòng thủ Vòm Sắt, giúp đánh chặn phần
lớn tên lửa và drone của Iran, đồng thời tấn công chính xác vào các mục tiêu
quân sự và hạt
nhân.[](https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c249eddzq8lo)[](https://amp.cand.com.vn/Su-kien-Binh-luan-antg/iran-israel-va-nhung-tran-mua-ten-lua-i772318/)
- **Hỗ trợ từ Mỹ:**
Sự ủng hộ ngầm từ chính quyền Trump và khả năng phối hợp với Mỹ đã tạo lá chắn
chiến lược, giúp Israel tự tin hành động mạnh mẽ
hơn.[](https://dantri.com.vn/the-gioi/vi-sao-israel-quyet-choi-tat-tay-van-co-voi-iran-20250621155554404.htm)[](https://x.com/Israel/status/1933374937714098573)
**Hạn chế và rủi
ro:**
- **Thiệt hại từ
phản công của Iran:** Các đợt tấn công tên lửa và drone của Iran đã gây thiệt hại
tại các thành phố như Tel Aviv, Haifa và Bệnh viện Soroka (24 người chết, hơn
200 người bị thương). Hệ thống phòng thủ của Israel, dù hiệu quả, không thể
ngăn chặn hoàn toàn các cuộc tấn
công.[](https://tuoitre.vn/toan-canh-mot-tuan-xung-dot-israel-iran-thuong-vong-vo-so-nguy-co-giao-tranh-lan-rong-20250620125614676.htm)[](https://tuoitre.vn/israel-iran-giao-tranh-khoc-liet-toan-canh-cuoc-chien-nhin-tu-tren-cao-20250617121912164.htm)
- **Nguy cơ chiến
tranh kéo dài:** Chiến lược "chơi tất tay" của Israel có thể dẫn đến
xung đột khu vực lan rộng, làm suy yếu nền kinh tế và gây áp lực nội bộ lên Thủ
tướng Netanyahu, người đang đối mặt với khủng hoảng chính trị trong nước.[](https://dantri.com.vn/the-gioi/vi-sao-israel-quyet-choi-tat-tay-van-co-voi-iran-20250621155554404.htm)
- **Thiếu mục
tiêu chính trị rõ ràng:** Mặc dù Israel hy vọng các cuộc tấn công sẽ kích động
bất ổn và lật đổ chế độ Iran, các lực lượng đối lập tại Iran thiếu sự thống nhất,
khiến kịch bản thay đổi chế độ khó xảy
ra.[](https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cn9yd8v0wrlo)[](https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c8618dygglvo)
**Đánh giá:**
Israel đạt được thắng lợi chiến thuật ngắn hạn bằng cách làm chậm chương trình
hạt nhân của Iran và gây tổn thất cho bộ máy lãnh đạo quân sự của Tehran. Tuy
nhiên, chiến lược này tiềm ẩn nguy cơ leo thang không kiểm soát và chưa đạt được
mục tiêu chiến lược dài hạn (như thay đổi chế độ hoặc vô hiệu hóa hoàn toàn
Iran).
---
### 2. Iran
**Thắng lợi:**
- **Khả năng phản
công mạnh mẽ:** Mặc dù chịu thiệt hại nặng nề, Iran vẫn duy trì khả năng phóng
hàng trăm tên lửa đạn đạo và drone, bao gồm cả hệ thống siêu thanh (như
Fattah-01), gây thiệt hại đáng kể tại Israel. Các cuộc tấn công vào Tel Aviv,
Haifa và các căn cứ quân sự cho thấy Iran vẫn có năng lực răn
đe.[](https://tuoitre.vn/israel-iran-giao-tranh-khoc-liet-toan-canh-cuoc-chien-nhin-tu-tren-cao-20250617121912164.htm)[](https://dantri.com.vn/the-gioi/vi-sao-iran-van-phong-mua-ten-lua-du-bi-israel-khong-kich-du-doi-20250617121806849.htm)[](https://x.com/mingli0x/status/1935334719593529347)
- **Học thuyết
quân sự phân tán:** Hệ thống bệ phóng tên lửa ngầm và hạ tầng phân tán trên địa
hình phức tạp giúp Iran duy trì khả năng tấn công bất chấp các cuộc không kích
của Israel. Điều này chứng minh sự bền bỉ của chiến lược quân sự
Iran.[](https://dantri.com.vn/the-gioi/vi-sao-iran-van-phong-mua-ten-lua-du-bi-israel-khong-kich-du-doi-20250617121806849.htm)
- **Hỗ trợ ngoại
giao:** Iran nhận được sự ủng hộ từ các đồng minh như Triều Tiên và một phần từ
Trung Quốc, giúp củng cố lập trường quốc tế của mình. Tehran cũng kêu gọi ngừng
bắn thông qua các nước trung gian như Qatar, Ả Rập Xê Út và Oman, thể hiện sự
linh hoạt ngoại
giao.[](https://tuoitre.vn/xung-dot-israel-iran-chieu-23-6-israel-tan-cong-cac-muc-tieu-chinh-quyen-iran-20250623101013997.htm)[](https://x.com/vincent31473580/status/1934946109375529144)
- **Duy trì tinh
thần kháng chiến:** Dù chịu tổn thất, Iran vẫn khẳng định chương trình hạt nhân
của mình là "hòa bình" và sử dụng các cuộc tấn công để củng cố hình ảnh
"trục kháng chiến" chống Israel và Mỹ, qua đó duy trì sự ủng hộ trong
nước và khu vực.[](https://tuoitre.vn/toan-canh-mot-tuan-xung-dot-israel-iran-thuong-vong-vo-so-nguy-co-giao-tranh-lan-rong-20250620125614676.htm)[](https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cglx2vlxzm4o)
**Hạn chế và rủi
ro:**
- **Thiệt hại
nghiêm trọng:** Các cơ sở hạt nhân như Natanz bị hư hỏng nặng, và cái chết của
các lãnh đạo cấp cao (Hossein Salami, Mohammad Bagheri, Ali Shamkhani) làm suy
yếu khả năng chỉ huy và khôi phục hạ tầng quân sự.[](https://tuoitre.vn/vi-sao-israel-chon-tan-cong-iran-thoi-diem-nay-20250613115730702.htm)[](https://tuoitre.vn/israel-iran-giao-tranh-khoc-liet-toan-canh-cuoc-chien-nhin-tu-tren-cao-20250617121912164.htm)
- **Sự im lặng của
"Trục kháng chiến":** Các đồng minh như Hezbollah, Houthi và các nhóm
dân quân Shiite tại Iraq không tham gia tích cực, do ưu tiên lợi ích riêng hoặc
lo ngại bị trả đũa bởi Mỹ và Israel. Điều này làm giảm sức mạnh khu vực của
Iran.[](https://dantri.com.vn/the-gioi/ly-do-truc-khang-chien-cua-iran-im-lang-giua-luc-chien-su-leo-thang-20250622153546970.htm)[](https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/ly-do-mot-so-dong-minh-cua-iran-im-lang-truoc-xung-dot-voi-israel-20250616112201585.htm)
- **Áp lực kinh tế
và nội bộ:** Xung đột kéo dài làm trầm trọng thêm khủng hoảng kinh tế tại Iran,
với đồng rial sụt giảm và GDP dự báo chỉ tăng 0,3% trong năm nay. Các lệnh cấm
vận quốc tế và phong tỏa internet toàn quốc cũng gây khó khăn cho
Tehran.[](https://thanhnien.vn/tac-dong-xung-dot-israel-iran-lan-rong-the-nao-185250615194728178.htm)[](https://tuoitre.vn/toan-canh-mot-tuan-xung-dot-israel-iran-thuong-vong-vo-so-nguy-co-giao-tranh-lan-rong-20250620125614676.htm)
**Đánh giá:**
Iran đạt được thắng lợi về mặt răn đe và duy trì khả năng phản công, nhưng tổn
thất về nhân sự, hạ tầng hạt nhân và sự cô lập từ các đồng minh ủy nhiệm cho thấy
họ đang ở thế yếu hơn về chiến thuật. Về dài hạn, Iran có thể tận dụng xung đột
để củng cố vị thế chính trị, nhưng điều này phụ thuộc vào khả năng khôi phục và
đoàn kết nội bộ.
---
### 3. Mỹ
**Thắng lợi:**
- **Hỗ trợ gián
tiếp cho Israel:** Mỹ đã thể hiện sự ủng hộ ngầm cho các cuộc tấn công của
Israel, cung cấp lá chắn chiến lược và tạo điều kiện để Israel hành động mà
không cần Mỹ trực tiếp tham chiến. Điều này giúp Washington duy trì ảnh hưởng tại
Trung Đông mà không phải chịu rủi ro lớn.[](https://dantri.com.vn/the-gioi/vi-sao-israel-quyet-choi-tat-tay-van-co-voi-iran-20250621155554404.htm)[](https://x.com/Israel/status/1933374937714098573)
- **Tăng cường áp
lực lên Iran:** Cuộc không kích ngày 22/6 của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân Iran,
dù được xem là "phủ đầu" và không chính thức tham chiến, đã gửi thông
điệp mạnh mẽ rằng Washington sẵn sàng hành động để ngăn chặn tham vọng hạt nhân
của
Tehran.[](https://nhandan.vn/cuoc-xung-dot-israel-iran-nguyen-nhan-sau-xa-va-nhung-dien-bien-bat-ngo-post888865.html)
- **Tác động kinh
tế toàn cầu:** Xung đột làm giá dầu tăng (Brent đạt 74,60 USD/thùng), mang lại
lợi ích cho các công ty dầu mỏ và nhà thầu quốc phòng Mỹ (như Lockheed,
Northrop Grumman). Giá vàng cũng tăng, củng cố vị thế của Mỹ trong thị trường
tài sản trú ẩn an
toàn.[](https://vneconomy.vn/ba-tac-dong-cua-xung-dot-israel-iran-toi-nen-kinh-te-toan-cau.htm)[](https://danviet.vn/chien-tranh-israel-iran-co-y-nghia-gi-doi-voi-nen-kinh-te-toan-cau-d1340670.html)
- **Chiến lược
ngoại giao linh hoạt:** Mỹ tránh can dự trực tiếp bằng cách để Israel dẫn đầu
các cuộc tấn công, đồng thời duy trì các kênh ngoại giao để kêu gọi kiềm chế,
giúp giảm nguy cơ bị cuốn vào một cuộc chiến toàn diện.[](https://nhandan.vn/cuoc-xung-dot-israel-iran-nguyen-nhan-sau-xa-va-nhung-dien-bien-bat-ngo-post888865.html)
**Hạn chế và rủi
ro:**
- **Nguy cơ bị
kéo vào xung đột:** Dù chưa chính thức tham chiến, sự ủng hộ của Mỹ cho Israel
khiến Washington đối mặt với nguy cơ bị Iran và các đồng minh nhắm mục tiêu trả
đũa, đặc biệt tại các căn cứ ở Trung
Đông.[](https://thanhnien.vn/tac-dong-xung-dot-israel-iran-lan-rong-the-nao-185250615194728178.htm)
- **Phản ứng quốc
tế:** Các đồng minh châu Âu (Anh, Pháp) và Trung Quốc kêu gọi kiềm chế, trong
khi Triều Tiên lên án Mỹ là "thủ phạm" gây căng thẳng. Điều này có thể
làm suy yếu vị thế ngoại giao của Mỹ.[](https://tuoitre.vn/xung-dot-israel-iran-chieu-23-6-israel-tan-cong-cac-muc-tieu-chinh-quyen-iran-20250623101013997.htm)
- **Tác động kinh
tế tiêu cực:** Giá dầu tăng và biến động trên thị trường tài chính (S&P 500
và Nasdaq giảm) có thể gây áp lực lên lạm phát và làm chậm tăng trưởng kinh tế
toàn cầu, ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ của Mỹ.[](https://vneconomy.vn/ba-tac-dong-cua-xung-dot-israel-iran-toi-nen-kinh-te-toan-cau.htm)[](https://danviet.vn/chien-tranh-israel-iran-co-y-nghia-gi-doi-voi-nen-kinh-te-toan-cau-d1340670.html)
**Đánh giá:** Mỹ
đạt được thắng lợi chiến lược bằng cách sử dụng Israel như "cánh tay nối
dài" để kiềm chế Iran, đồng thời tránh can dự trực tiếp. Tuy nhiên, lợi
ích kinh tế ngắn hạn từ giá dầu và quốc phòng có thể bị lu mờ bởi nguy cơ lạm
phát và bất ổn khu vực nếu xung đột lan rộng.
---
### So sánh và
triển vọng
- **Israel** đạt
được nhiều thắng lợi chiến thuật nhất, đặc biệt trong việc làm chậm chương
trình hạt nhân của Iran và loại bỏ các lãnh đạo quân sự then chốt. Tuy nhiên,
chiến lược này mang tính rủi ro cao, có thể dẫn đến chiến tranh khu vực kéo dài
mà không đạt được mục tiêu chính trị lâu dài.
- **Iran** chứng
minh khả năng kháng cự và răn đe, nhưng tổn thất về hạ tầng và nhân sự khiến họ
ở thế bất lợi về quân sự. Về dài hạn, Iran có thể tận dụng xung đột để củng cố
tinh thần dân tộc và vị thế khu vực nếu vượt qua được khủng hoảng nội bộ.
- **Mỹ** đạt được
lợi ích chiến lược mà không phải trả giá trực tiếp, nhưng vai trò của họ phụ
thuộc vào khả năng kiểm soát leo thang xung đột và duy trì ảnh hưởng toàn cầu.
**Kết luận:**
Không bên nào đạt được "thắng lợi hoàn toàn". Israel ghi điểm về mặt
quân sự, Iran thể hiện sự bền bỉ, và Mỹ củng cố vị thế chiến lược. Tuy nhiên,
nguy cơ chiến tranh lan rộng và bất ổn kinh tế toàn cầu vẫn là thách thức lớn đối
với cả ba bên. Một giải pháp ngoại giao, như kêu gọi của Trung Quốc và các nước
trung gian, có thể là lối thoát để tránh kịch bản thảm khốc.[](https://tuoitre.vn/xung-dot-israel-iran-chieu-23-6-israel-tan-cong-cac-muc-tieu-chinh-quyen-iran-20250623101013997.htm)[](https://x.com/vincent31473580/status/1934946109375529144)
Bài
3: Của cháu ChatGPT
Phân tích thắng lợi
của cả ba bên Iran, Israel và Mỹ (US) luôn cần đặt trong bối cảnh cụ thể của từng
sự kiện, vì các bên thường đối đầu hoặc cạnh tranh trong nhiều lĩnh vực khác
nhau như quân sự, chính trị, ngoại giao và kinh tế. Tuy nhiên, để cung cấp một
cái nhìn tổng quan, mình sẽ phân tích dưới góc độ lợi ích tương đối mà từng bên
đạt được trong các tình huống phổ biến liên quan đến tam giác quyền lực này — đặc
biệt tập trung vào khu vực Trung Đông và các cuộc đối đầu trực tiếp hoặc gián
tiếp:
1. Thắng lợi của Iran
a. Tăng cường ảnh hưởng khu vực
- Mở
rộng ảnh hưởng tại các quốc gia như Syria, Iraq, Lebanon (qua Hezbollah),
Yemen (qua Houthi).
- Tạo
dựng "Vành đai Shia", giúp Iran kiểm soát hành lang từ
Tehran tới Địa Trung Hải.
b. Khả năng chống chịu trừng phạt
- Dù
chịu trừng phạt nặng nề, Iran vẫn duy trì được năng lực hạt nhân ở mức
"ngưỡng kỹ thuật".
- Thúc
đẩy phát triển các công nghệ quân sự tự chủ, đặc biệt là UAV và tên lửa đạn
đạo, làm tăng sức răn đe.
c. Thắng lợi biểu tượng
- Duy
trì được hình ảnh là "ngọn cờ kháng Mỹ, kháng Israel" trong thế
giới Hồi giáo, đặc biệt với cộng đồng Shia.
2. Thắng lợi của Israel
a. An ninh nội địa được củng cố
- Hệ
thống phòng thủ tiên tiến như Iron Dome, Arrow-3 giúp Israel ngăn chặn
phần lớn các đòn tấn công từ Iran hoặc các lực lượng ủy nhiệm (proxy).
- Khả
năng thực hiện các cuộc không kích chính xác vào Syria, Lebanon nhằm làm
suy yếu các tay sai của Iran.
b. Thành công ngoại giao
- Hiệp
định Abraham (2020) giúp Israel bình thường hóa quan hệ với các quốc
gia Ả Rập như UAE, Bahrain, Morocco, tạo thành liên minh chống Iran trên
thực tế.
- Gia
tăng hợp tác quân sự và công nghệ với Mỹ và phương Tây.
c. Đòn răn đe
- Thường
xuyên thể hiện khả năng tấn công phủ đầu hoặc các chiến dịch ám sát có mục
tiêu nhằm làm chậm chương trình hạt nhân của Iran.
3. Thắng lợi của Mỹ
a. Kiểm soát cán cân quyền lực
- Duy
trì ảnh hưởng sâu rộng tại Trung Đông thông qua liên minh với Israel, Ả Rập
Saudi và các quốc gia vùng Vịnh.
- Đảm
bảo các tuyến đường biển chiến lược như eo biển Hormuz không rơi vào tay
Iran.
b. Chiến lược "Tay không dính máu"
- Thay
vì can thiệp trực tiếp quy mô lớn, Mỹ ngày càng dựa vào các đối tác khu vực
và chiến tranh ủy nhiệm để hạn chế sức mạnh Iran.
- Sử dụng
đòn trừng phạt kinh tế như một công cụ gây áp lực hiệu quả mà không cần
tham chiến.
c. Duy trì vị thế siêu cường
- Bất
chấp sự trỗi dậy của Trung Quốc và Nga, Mỹ vẫn chứng minh khả năng chi phối
các vấn đề tại Trung Đông, khu vực giàu tài nguyên và có ý nghĩa chiến lược.
Tóm tắt tương quan thắng lợi
|
Bên |
Thắng lợi chính |
Giới hạn/Thách thức |
|
Iran |
Mở rộng ảnh hưởng khu vực, nâng cao năng lực quân sự, duy
trì ý chí đối đầu |
Trừng phạt kinh tế, cô lập ngoại giao, nguy cơ xung đột trực
tiếp với Israel/Mỹ |
|
Israel |
An ninh nội địa, thành công ngoại giao, khả năng răn đe |
Nguy cơ chiến tranh cường độ cao, áp lực từ dư luận quốc tế
về xung đột với Palestine |
|
Mỹ |
Kiểm soát cán cân quyền lực, giảm thiểu tổn thất trực tiếp,
duy trì ảnh hưởng |
Mất dần lòng tin của một số đồng minh, khó khăn trong duy
trì sự hiện diện lâu dài |
Kết luận ngắn gọn
Không có bên nào chiến thắng tuyệt đối. Cả Iran, Israel và Mỹ
đều đạt được những thắng lợi nhất định nhưng cũng phải đối mặt với thách thức
và giới hạn. Cán cân quyền lực giữa ba bên này duy trì trạng thái căng thẳng
ổn định, nơi mỗi bên đều tìm cách tối ưu hóa lợi ích mà không đẩy tình hình
vượt quá giới hạn thành một cuộc chiến tranh tổng lực.
Nếu bạn muốn phân tích theo từng sự kiện cụ thể như vụ ám
sát Qassem Soleimani (2020), xung đột Israel-Iran ở Syria, hay căng thẳng tại
eo biển Hormuz, mình có thể làm rõ từng trường hợp riêng biệt. Bạn muốn mình đi
sâu vào sự kiện nào không?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét